Plasebo Nedir?

Şaşırtıcı araştırma bulgularından bir tanesi şeker haplarının ya da plasebonun, kendimizi daha iyi hissetmemizi sağlayacak şekilde bizi nasıl kandırabildiğidir. Çoğumuz, ilaç almanın faydalı olduğuna inandığımız için nüfusun neredeyse üçte biri, plasebo bilmeden aldıkları bir haptan sonra bile kendisini daha iyi hissetmeye başladığını söylüyor.

Plasebo ilaç yutmak, iğne veya ameliyat olmak gibi tıbbi tedaviye benzeyen fakat aslında tıbbi bir etkisi olmayan bir müdahaledir. Örneğin, insanlar baş ağrısına karşı bir hap alırsa ve bu hapın ağrılarını azaltacağına inanır veya böyle bir sonuç beklerse %30-60 kadarı sonrasında gerçekten daha az ağrı hissedecektir. Plasebo etkisi herhangi bir hap aldıktan sonra çıkabildiği için araştırmacılar insanların beklenti ve inançlarını, yeni ilaç veya tıbbi tedavinin gerçek etkilerini ayırabilecek bir yönteme ihtiyaç duydu. Bu yönteme “çift körlemesine işlem” adı verildi. Çift körlemesine işlemde ne araştırmacılar ne de denekler kimin hangi tedaviye maruz kaldığını bilmez. Kimin hangi tedaviye maruz kaldığı bilinmediği için hem araştırmacıların hem de deneklerin beklentilerinin her iki tedaviyi de (ilaç ve plasebo) etkileme ihtimali eşittir.

Örneğin çift körlemesine işlemde baş ağrısı çeken hastalara ağrılarını giderecek iki ilaçtan bir tanesinin verileceği söylenir. Araştırmacıların ve deneklerin bilmediği şey ise ilaçlardan bir tanesinin plasebo olduğudur. Eğer plasebo alan hastalar; ağrılarının gerçek ilacı alan hastalarda olduğu kadar dindiğini bildirirse, araştırmacılar ilacın herhangi bir plasebodan daha etkili olmadığı sonucuna varır. Eğer ilacı alan hastalar, plasebo alan hastalara göre daha az ağrılarının olduğunu bildirirse, araştırmacılar ilacın tıbbi olarak faydalı olduğu sonucuna varır. Örneğin, bir diz ameliyatı geçiren hastaların %35’i ağrılarının azaldığını bildirdi. Senede yaklaşık 250,000 hasta bu ameliyatı oluyor( her ameliyat ortalama 5000 TL). Bir çift körlemesine işlemde plasebo grubu (sahte ameliyat) ağrılarda aynı derecede azalma bildirdi.

 

Sonuç: Zihin Bedeni Yenebilir

Araştırmacılar bu bulgulara dayanarak birkaç sunuca ulaştı; bunlardan biri, hem ilaç hem de sahte ameliyatlar %15 ila 98 arasında değişen oranlarda ciddi plasebo etkileri yaratabilmektedir.

Bir diğeri ise psikologları çok ilgilendiren bir konu; plasebonun, zihnin bedenin üstesinden geldiği güçlü bir etkileşimin var olduğunu göstermesidir. Bu zihin beden etkileşimi insanların etkisi kanıtlanmamış bitkisel ilaçlar gibi farklı türlerde plasebodan olumsu sonuçlar almasını açıklar.

Araştırmacılar plasebonun kaygı ve stresi azaltan olumlu beklenti ve inançlar yaratarak etkili olduğunu düşünüyor. Kaygının azalması, ağrıların azalmasına yol açıyor. Stresin azalması ise bağışıklık sisteminin işleyişini güçlendiriyor, böylece vücut toksinlere karşı daha iyi savaşabiliyor ve daha hızlı iyileşiyor. Sonuç olarak, zihnimizin vücudumuzun üzerinde güçlü bir etkisi olduğu şüphe götürmez bir gerçek.

#zihin #plasebo #psikoloji #psikolog #ilaç