IQ’nun Yaratıcılıkla İlgisi Var Mı?

 

Michelangelo, Sigmund Freud ve Albert Einstein gibi kişilerin durumunda yaratıcılığın deha ile bağlantısı var gibi görünüyor ancak alim çocuklardan da görüleceği üzere yaratıcılığın zeka ile bir ilgisi yoktur. Alim Çocuk terimi inanılmaz bir bellek, müzik ya da resim yeteneğine sahip olan otistik bireylerin %10’luk bir bölümünü tanımlar. Yaratıcılıklarına rağmen alimlerin çoğunluğu IQ testlerinden 70 puanın altında alıyor. Yapılan araştırmalar alimlerin sözel zekadan yoksun olduğunu ancak görsel zekalarının çok yüksek olduğunu ve faaliyetleri esnasında sağ yarıkürelerinin sol yarıküreye oranla daha faal olduğunu gösteriyor. Bazı psikologlar yaratıcılığı zekâ ile bağdaştırmak yerine yaratıcılığı sıra dışı sonuçlar doğuran nispeten sıradan bilişsel süreçleri kapsadığına inanıyor. Bu sıra dışı sonuçların arasında buluşlar, yeni ilaçlar ve bilgisayar programları gibi ürünler bulunuyor. Genel nüfus ile karşılaştırıldığında yaratıcı bilim insanları, yazarlar ve sanatçılar genelde ortalamanın üstünde çoğunlukla 120 ve üstü bir IQ puan alıyor. Ancak yaratıcı kişilerin IQ puanları kendi aralarında karşılaştırıldığında IQ ile yaratıcılık arasında çok düşük bir korelasyon görülüyor. Başka şekilde ifade etmek gerekirse genel olarak yaratıcı kabul edilen kişilerin IQ'su ortalamanın üstünde olma eğilimi gösteriyor ancak en yüksek IQ'ya sahip olanlar her zaman en yaratıcı olan kişiler değil.

 

Yaratıcı Kişiler Nasıl Düşünür ve Davranır?

 

Araştırmacılar çalışma alışkanlıklarında ve psikolojik özelliklerinde neyin farklı olduğunu anlamak için yaratıcı

kişileri inceledi. Bulguların bazıları şu şekilde:

Odak: Yaratıcı kişiler genellikle birden fazla alan yerine dans, müzik, resim, bilim ya da edebiyat gibi tek bir alanda üstün olma eğilimi gösteriyor. Örneğin Einstein mantık-uzaysal alanında - İzafiyet Teorisi - üstündü ancak kişisel alanda - yakın ilişki geliştirmek - zayıftı.

İdrak: Yaratıcı kişiler zihnin yönünü değiştirme, problemlere farklı açılardan yaklaşma ve zihinsel imgeleri kullanma becerilerini sahiptirler. Ayrıca sıra dışı problemleri çözmek ile de ilgilenirler.

Kişilik: Yaratıcı kişilerin olumlu tarafı bağımsız olmaları, kendilerine güvenmeleri, sıra dışı olmaları, risk alabilmeleri, çalışkan olmaları ve kendilerini işlerine saplantılı bir şekilde adamalarıdır. Olumsuz tarafları ise başkalarının ihtiyaçlarına karşı duyarsız olmalarına yol açan büyük bir egoya sahip olmalarıdır. Hedeflerini takip ederken başkalarına zarar verebilirler ve başkalarını dışlayacak derecede kendilerini işlerine kaptırabilirler.

Motivasyon: İç değerler ya da kişisel hedefler ile motive olurlar; buna içsel güdülenme denir. Para ya da başkaları tarafından övülmek gibi dışsal ödülleri fazla umursamazlar; buna dışsal güdülenme denir. Problem çözme zorluğu ile motive olurlar; ödülleri ise başarının getirdiği tatmin duygusudur. Yaratıcı kişiler yaratıcılıklarının zirvesine ulaşmadan bir proje üstünde ortalama 10 sene çalışırlar. 

Yaratıcı insanlar hakkında sıklıkla sorulan sorulardan bir tanesi yaratıcılıklarının duygudurum bozukluğu gibi psikolojik ya da zihinsel sorunlardan kaynaklanıp kaynaklanmadığıdır.

 

Yaratıcılığın Zihinsel Bozukluklarla İlgisi Var Mı?

 

Yaratıcılık ve delilik daha doğru tabiri ile zihinsel bozukluk arasında bir bağlantı olduğuna dair birçok tarihi rapor bulunuyor. 291 yaratıcı yazar, ressam bestekâr, düşünür ve bilim adamı üstünde yapılan daha resmi bir araştırma %17-46'sının ağır zihinsel bozukluklar özellikle de duygudurum bozuklukları yaşadığını gösteriyor. Başta alkolizm ve depresyon olmak üzere en yüksek zihinsel bozukluk oranı yazarlar da görülüyor. Çeşitli araştırmalar yüksek yaratıcılığa sahip kişilerin genel nüfustaki diğer gruplara göre daha fazla duygudurum bozuklukları yaşadığını gösteriyor Peki duygudurum bozukluğunun yaratıcılığa katkısı var mı? Bir araştırmacı ağır duygudurum değişikliklerinin kişinin düşüncelerini keskinleştirerek ve kişinin duygusal, entelektüel ve algısal görüşlerini genişleterek yaratıcılığa katkısı olabileceğini öne sürüyor. İlginç bir bulgu ise duygusal sorunları olduğunu söyleyen yaratıcı kişilerin bu sorunları ergenlik dönemlerinden itibaren yaşamaya başladığını söylemesidir.